Bu çağrı, düzenlenmesi planlanan “Deprem Müzesi” mimari proje yarışmasının temasının tartışılması, değerlendirilmesi ve sunulmasında katkılarını sunacak danışma kurul üyelerinin belirlenmesine yöneliktir. 

Yarışma Konusu ve Amacı:

6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş depremlerinde yanlış yapılaşmanın yaşam üzerinde oluşturduğu tehdidin ve neden olduğu tahribatın boyutlarını acı şekilde deneyimledik. Her fırsatta bilim insanları “deprem ülkesi” olduğumuzu hatırlatırken, doğal afetlerin insan eliyle felaketlere dönüştüğü gerçeğini unuttuk. Belki de en temelde deprem ile yaşayabilmenin zorunlu koşulu olan ortak/kolektif bilinci inşa etmenin gerekliliğini gözden kaçırdık.

Bu metin, kayıplarımızın acısını ve yasını yüreğimizde taşıyarak, geleceğimiz için geliştireceğimiz umutla, hep birlikte ortak bir bilinç mekânı yaratma çağrısıdır. Bu girişimin,  deprem bilinci kavramını toplumumuz ve coğrafyamız üzerinden, evrensel değerlerle tekrar tanımlama, tartışma, kendimizle yüzleşme ve yeniden değerlendirme için bir platform oluşturması hedeflenmektedir. Bilinçle, özümsenmiş bir toplumsal farkındalıkla, yeniden tanımlanmış öncelikler ve  bilimsel yaklaşımlarla inşa edilmiş bir geleceğin ayakta kalacağını anlatmak; geleceğimize inanma ve umutla bakabilme sorumluluğumuz müze mekânının temsil edeceği kavramlar arasındadır.

Yöntem ve aşamalar:

Çağrıya verilen karşılıkların aşağıda açılımlarıyla belirtilmiş beş aşamada sürece katkı sunması beklenmektedir ;

Aşama 1: Danışma ve Düzenleme Kurulunun oluşturulması

Danışma ve Düzenleme Kurulu bu çağrı metni de dahil olmak üzere, yarışma ile ilgili tüm sürece destek olması beklenen uluslararası bir komisyondur. Süreçler öncelikle, depremlerin nicel ve niteliksel özelliklerine ilişkin verilerin, belgelerin; afetzede, arama-kurtarma, sağlık ve hasar tespit ekipleri gibi depremden etkilenen kişilerden toplanan bilgilerin ve konuyla ilgili çalışmaların işlenerek  yarışma şartnamesine aktarılması alanlarını kapsamaktadır.

Aşama 2:  İhtiyaç ve beklentilerin belirlenmesi

Katılımcılardan, Kahramanmaraş depremlerinde sonlanan yaşamları anmak  için; depremi ve deprem gerçeğini anlatan, yorumlayan, toplumu ve bireyleri,  deprem ve depreme dair daha kalıcı, dönüştürücü, köktenci yaklaşımlar ve önerileri birlikte oluşturmaya davet eden mekânsal düzenlemeler/senaryolar tasarlaması beklenmektedir. 

Bu bağlamda;

• deprem gerçeğine ve yaşadıklarımıza karşı geliştirdiğimiz ve güçlü bir biçimde dışa vurduğumuz  tepkisel eleştiri nasıl daha sağlıklı olabilir ve kurumsallaşabilir?

• eğer, ortak bilinç toplumsal davranışların sürekliliğine, belleğin kuvvetine, bireyler arasında bireyleri aşan bir bilinç etkileşimine işaret ediyorsa, deprem konusu “anıt”, “müze”, “eğitim-araştırma” gibi işlevler bağlamında nasıl ele alınmalıdır?

• “ortak bilinç” inşası hangi yollarla yapılabilir? Projenin tasarımından inşasına, içinde kurgulanan yaşam senaryolarına kadar “ortak bilinç” inşası için katılımcı bir süreç tasarımı yönlendirmesi yapılabilir mi? Bu sürece depremden etkilenenler, afetzedeler, arama-kurtarma ekipleri, mühendisler, yer bilimciler vb. nasıl dahil edilebilir?

• Toplumsal, ekonomik, siyasal boyut gibi belirleyici unsurlar nasıl ele alınabilir? Hangi parametrelerle tartışılabilir? Ülkenin tüm kesimlerinden, şimdiye dek görece sessiz kalmış bireyleri düşünme ve üretme sürecine nasıl dahil edebiliriz? Sosyologlar, tarihçiler, yazarlar, ekonomistler, psikologlar, aydınlar,...

Aşama 3: Mimari Proje Yarışma Şartnamesinin ve  Değerlendirme Jürisinin oluşturulması

Davetli Jüri ve danışmanlar: Jüri üyeleri  yarışma Düzenleme Kurulu üyeleri ve sürece dahil olan ilgili kurumlar tarafından önerilmektedir. Jüri üyeleri  ve danışmanların mimarlar, mühendisler, yer bilimcileri, şehir plancıları, afet sonrası bölgede çalışanlar, entelektüeller, sosyologlar gibi farklı ilgi alanlarından  olması beklenmektedir. Aşağıda belirten hususlarda görüş bildirmesi beklenir: 

• yarışmanın adı, konu ve amacının belirlenmesi

• yarışma alanının belirlenmesi ve belgelerine ulaşılması

• yarışmacılardan beklenen esnek yaklaşım ve program listesinin oluşturulması

• yarışmaya katılma esaslarının belirlenmesi 

• jürinin (danışman jüri üyeleri, asli jüri üyeleri, yedek jüri üyeleri) ve raportörlerin belirlenmesi

• yarışma takviminin belirlenmesi 

• ilgili yönetmeliklere (deprem, yangın, ….) ulaşılması ve paylaşılması

Aşama 4: Yarışmanın gerçekleştirilmesi için uygun kaynak arayışı

• bütçe belirlenmesi

• sponsor arayışı 

Aşama 5: Kazanan projenin hayata geçirilmesi için uygun kaynak arayışı

• ilgili bakanlıklar aracılığıyla

• sivil örgütlenmeler aracılığıyla

• özel kurumlar/sponsorlar aracılığıyla

Çağrı, yukarıda belirtilen çerçeve ve aşamalarda katkı sunmak isteyen herkese açıktır. Oluşturulacak Danışma Kurulu için başvurular, 00.00.00  tarihine kadar alınacaktır. 

Danışma kuruluna sorular:

• Anıt/anma mekânı nedir? Nasıl ele alınabilir? Yönlendirici okuma ve yorumlar neler olabilir?

• Müze kurgusunu belirleyecek sergi nesneleri nelerdir? Küratoryal çalışmanın detaylı şekilde ele alınması gerekliliği eklenebilir mi? Sergi nesneleri ve küratoryal çalışma konusunda nasıl önerilerde bulunulabilir?

• Depremlerde hasar alan kentsel hafızaya ilişkin kentsel ölçekte nasıl öneriler geliştirilebilir?

• Deprem araştırmaları hakkında küçük ölçekli bir laboratuvar düşünülebilir mi? Mekânsal gereklilikleri sıralanabilir mi?

• Deprem eğitimi nasıl verilmelidir? Örnek uygulamalardan öte bir kavrayış ve yaklaşım geliştirilebilir mi?

• Yer bilimi, yapı/inşaat mühendisliği ile yerel mimarlık ve güncel mimarlık teknolojilerinin deprem dayanımı bağlamında ele alınması ve tartışılması nasıl mümkün olabilir.

Danışma ve Düzenleme Kurulu

(güncelleniyor)